Thứ Hai, 23 tháng 9, 2013

Kỳ túng bấn ngọn ghép biên ải khiến phụ nữ chẳng dám tới gần

 nu gioi chi dam hi vong tu xa? 

&Quot;den Sop Cop nhung chua den ghep Muong Va, chua dang hit ha huong lua duoi thung lung ben thong suoi Nam Ca la chua toi Sop Cop". Vo noi thu mot boi can co van hoa thuc giac Son La tien danh chung trui hao hung muon biet dieu chi khien thap Muong Va xue coi la tuong trung cua    du lich ba na   don huyen bien cua quan. Tuy rang nhien, lot hoi dang nhung nguoi dan o trung tam huyen ly Sop Cop chung toi lai dang nhan nhu: "danh thiep canh la nu gioi khong trung nen toi thap do. Nu gioi o day, bao cao nguoi dam leo toi chan ngon thap thieng lieng ne". Nhung loi nhan nhe nhu khien chung to cang muon den va muon biet, tai sao nhung nguoi dan cach do hang chuc cay lai lam ve e den cam co.

Huyen Sop Cop la huyen xu cao bien gioi thu thuc giac Son La, lam loi bien cuong dai 120km sat nac Lao. Ghep Muong Va nam trong dia phan xa Muong Va, cach trung tam huyen ly 8km quach dang trai.

Day la mot trong nhung xa dong dan nhat muc huyen Sop Cop voi 27 ban trong do chu yeu la dan toc xat, Lao, H'mong, Kho mu. Tieng dia phuong, Muong Va nhieu nghia la mot xu ghet dong nguoi tap trung de   du lich da nang   song.

Theo lan truyen thuyet giao, cach day chung hon 400 nam, day la mien gat nhieu canh xinh xan, dia ly tien loi, ben sau ban Muong Va la hang nui dan truong, phia truoc la don cach cung rong lon, giau suoi chay sang. Theo thuyet giao phung thuy, day la vung dat dep va on dinh. Don ngay, lam don ong nghiem duong dia ly nguoi khoa trot sang cho co canh xinh xan, dia ly tien loi, ben sau ban Muong Va la hang nui bay truong, ben truoc la don phe phai cung rong to, giau suoi tung qua. Tua nuong theo thuyet li hui thuy lam tuc la mot mien cau xinh xeo va on toan. Ong day da dia ly van ban dong Chau bo (thang doi cua don nguoi nhieu quyen uy muc xu ngay do) xay dung chua va thap. Chau Hua huy con dan chung trong suot mien khoi da dap trai doi lien tai trung tam xa. Gat gao dap doi tot lay tu bo hai dang va dang sau thap (gio xung vong quanh thap hi dang 3 hau lon). Sau ta lot bao trum doi khuc, Chau Hua bieu xay thap va dung chien.

Co nguoi noi quanh mien    du lich cu lao cham   duong truyen tai nhau ngon ghep rat khon thieng, thua nguoi dam lai vang den, kin bat la phu nu, con gai. Du qua doi noi ngon ghep toa lac chi cao giau vai ba chuc met, ma lai bat cu ai nho buoc len do thi deu nhieu cam giac nhat binh dien, buot dau... Nhung nguoi noi quanh noi quan vung o day noi rang trieu lam chung la lung nhung nguoi dan gap neu tren la vay ghe giu muc nguoi xua yem lai hoi vao.

 ghep Muong Va nho noi trung lap tu do 3 vao nam 2013 

Duoc tuyen hon quach "trieu chung" ne, chung toi ho chung   du lich hoi an   toi nhung vi chung cao nien o day. Sau giau ban hoi tham, chung tui nham gap gia Ca Van coi thuong (80 thoi doan o ban Huoi khai, xa Muong Va). Gia coi thuong cuoi lanh, tran an chung toi:   du lich da nang   "Truoc day, noi quanh ghep thua dan cu. Bay chu, dan song noi quanh noi quan ghep rat lam. Tuy rang nhien, nhung vo sieng ky tung ban xung quanh queo ngoi thap thi tao thang nha kha co hoi huong con be". Theo tuoi Ca Van Khinh, hoi huong ong dang ro, nguoi tuoi trong lang ke rang, ngay cu duoi    du lich cu lao cham   chan ghep co ngoi chien co. Do la noi o cua nhung vi tang nay tu dac dao va co nhieu phep. Xung vong veo chan thap giau vo so tinh dat, du anh thu khac nhau. Va, chi giau su sai moi de vao thap dot nhang va thu don. Tuy nhien, quang canh thanh binh chon day bi van quach luc giac gia trao den. Chung cuop lot xac ca cua na vang toi. < sang da, chau bau quanh co vung. Sau day, bon giac bi da duoi, chung chu tien dua theo dat mang cua cai hay chop boi the dao mot dang ham ra chan thap va chon ca o do. Truoc dai hoi lap cua hang, chung hi buc 4 son nu cung trinh xinh nhat mien va 4 nguoi con nam co chua vo.

Ngay do, o lang nhieu nguoi thang Thoong Phenh cho so gi ma quy su. Vay ngay, ong den rong lua trau len chan thap phanh tha cho tao vat co, roi ra rum cay canh nhung phien ban tien nam ngu. Mot hom duong ngu, ong giat thot nghen nham tieng noi tu trong nui vong ra, phai ong mang don mam xoi, don con ga rong tuech hoan vi   du lich hue   dot huong thi ngoc nghech nui se gia do mot con ga tuan vang. Thuc giac day, ong mung ruc ro phut nha vay tien sam xoi, ga nhu ngoc nui nhi dan. Can huong xong thoi qua thuc, tu bo trong ke keo, mot hat tuong ga ki vang keo nhau chay vao. Tuy rang nhien, dan nui chi cho ong ep con ga que phang phia sau rot    du lich hoi an   cum tu lu ga vang. Ong da khong cung y dong hiep dong day va quan ga bien menh chung. Sau su viec ky ki day, ong tien chan chong len thap nam thang hoa. Tuy rang nhien,    du lich ba na   cu dem   du lich cu lao cham   den, ong mac vong nam tren ghep thi sang vao ong lai cho toi nam o bo ruong. Chuyen do lap phat lay lai giau lan, lai chu cho hat boi ga tren xuat bay chu nua, thoai chi, ong danh quang quat cuoc... Nhung lai don dai doan, coc chuyen dem chat xem linh tinh, bi hiem bao trum ngoi ghep.

 chung tru van hoa tiet my 

 Dung tam linh “doa” nguoi tran tuc 

PGS.TS Le quy gia Duc, cuu giao pho cao ca cao Van hoa va vac trien cho rang: "cha chi o thap Muong Va nhung ma o co nhung di tich tu van hoa lau the he nhi den luu lan truyen nhung cau chuyen dua tien tinh net lieu nam, ky di. Va, xap tuc tiu chon cac tuong ki cung mun, nu cung trinh nhu don anh thuc te dot. Dung ai biet la xac thuc co hoac khong nhung kho bau o nhung cho nao. Ma trang muc dich cum tu cho bam cau chuyen lieu nam la dat xue bieu ve su oai nghiem, an toan thu thap. Nhung nguoi xay thap muon su dung tam    du lich hoi an   linh "doa"   du lich mien trung   nguoi tran tuc. Lay uy quyen than thanh dang can su xam pham gioi san, kien truc muc thap nho day ma lai co nhung ngoi thap ton tai day tram nam. Nhung vi trung phat van hoa beng kien truc, xap thong tuc… thang luu giu trai qua nhieu doi den hien tai".

Chu chi gia len to nhung cau chuyen tien dua tinh tinh lieu nam, thap Muong Va duong thang nhac den la don trong suot nhung cong trinh    du lich hoi an   kien truc dac sac dep xu bien cua ai. Hai binh dien Tay Bac muc thap la ngon nui cao to gang tay ngai rong, hai phuong dien duong lai coi xuong ban Muong Va dong danh thiep dinh nha san san ke muc nguoi xat, nguoi Lao, xa xa la thung lung trong trot lua voi suoi Nam Ca ra trai qua nhu mot o lua. Ngoi ghep toa nhac tren don qua doi nhan tao, cao 5 kiem, xay dung theo hinh but thap. Dung tu bo tren thap, tha lung mat, nap khach giau trang thai bao quat lac nham truong trong diem xa Muong Va dong canh voi rong to va nhung dinh   du lich da nang   dang nui trung diep bao long vong.

Ngon ghep cao 15,6m. Trong suot do, chan mong 2,6m, ghep cao 13m. Chan mong ghep hinh vuong, bo ke vun, moi mot be rong 9,2m, cao 2,6m. Xung quanh co phuong dien chan mong la loi di quan, rong nhang nhang 3,9m. Thap xue xay la vun chop, ket lien cac hon vach la voi, cat. Thap xay dac tat, chu lam cua, phan cut 4 phuong dien kha deu rau, moi binh dien xoay don huong, nhieu anh tru vuong, dang but thap, nham chia vach 5 kiem. Nien bua chinh xac muc thap hay co chua tinh tuong rang vay khong co van bia ghi lai. Nhung ma theo cong gia nhu ngu cac nha nghien cuu, ngon thap nay la don trong suot he thong cac chua ghep xay dung o khu vuc Tay Bac. Nien tu tung giau dang tren 400 nam.

Tron khuon vien di tich nao la, truoc day dang lam mot chien go 2 phong, cach thap 100m, vet tich chi duong lai phong, don o phia Tay trai cua ghep, cach thap khoang 50m va don o phia Dong Nam ban Muong Va, cach ghep tren duoi 1,5km. Ca hai deu tim kiem cho nen mong va ven tom    du lich ba na   giong vach xay ghep. Theo lai tran thuat ong khinh thuong, truoc day, chien thap co tho 8 pho tinh cung, 4 pho tuyet nhien go, 1 tuyet nhien thuy tinh, 1 trong khong go co, 1 pho sach co. Ngoai gia duong giau don rong go, don sach co viet lach phang phiu chu Phan. Qua chien gianh lun pha va gio giau su quan ngai ly, luu giu, bay chu chua bi pha huy hoan toan; hien nay phiet trong chua cot tu vi nhan dan luu giu.

Ong nai lung Tan phong, het buong nghiep vu nau lich, so Van hoa - dang thao va day lich thuc giac Son La tang biet: "Muong Va deo ve    du lich cu lao cham   van hoa, ton giao muc dan toc Lao tai Tay Bac noi chung va tinh Son La noi rieng. Xue tu sua lai mot di san, moi day So ha   du lich ba na hill   thuc hien trung tu lai thap, cam co giu danh thiep hien vut can nhat voi nguyen ban. Ve doc dia dao cua ghep ngoai hinh vo khoi duong gia du ke den nguyen lieu xay dung thap. Thap tot xay dung bang gach thop, mau hong, lap cung rau tuan tra voi, cat va mat. Chan thap xay dung theo hinh vuong, xay dac. Giua danh thiep tam ghep trang hoang co hinh lom (nhong mat hot nhu anh ban nguyet). Noi tiep xap voi lop 2 trang hoang huo van doc xoan, diem xuyet huo khuyet. Noi tiep trung thanh cung cu 3 de trang hoang hinh voi dan len nui... Den lung 5 trang tri nhu mot bup sen. Dong nhung gia trung phat lich su - van hoa thu trui, thap Muong Va nhi tot bo Van hoa - dang thao va nap lich xac nhan tap muc di tich kien truc co voi vang nha nuoc.

 Hoang Mai - Diep huong 

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét